Komkommerkunde: dit wist je nog niet over de lange, groene vrucht

De komkommers die je normaal gesproken eet, zijn nog lang niet rijp. En behalve als saladegarnering komen de waterige vruchten prima van pas als kattenverschrikker. Zes komkommercuriosa op een rij.

Komkommer komt uit India

Onze komkommer komt van oorsprong uit de buurt van India. De wilde variant groeit nog altijd in de Himalaya.

Om de geschiedenis van de lange vruchtgroente te onderzoeken gebruiken wetenschappers afbeeldingen en beschrijvingen van de plant. Het lastige is dat hij nogal lijkt op zijn neef: de lange dunne Armeense komkommer. Die smaakt ook nog eens hetzelfde, maar het is een suikermeloen.

Waarschijnlijk is het niet ‘onze’ komkommer, maar deze Armeense vrucht die de oude Egyptenaren, Grieken en Romeinen graag aten en die in allerlei omschrijvingen en afbeeldingen is terug te vinden. Dat concludeerden Israëlische onderzoekers in 2012.

Hoe lang wij de komkommer in Europa al kennen? Volgens de onderzoekers stamt de oudste accurate Europese beschrijving van de plant uit 983. Die was van de Arabische farmacoloog en historicus Ibn Juljul die destijds in Spanje woonde.

Katten zijn niet bang voor komkommers

Leg een komkommer achter een kat als hij rustig aan het eten is. Draait het poezenbeest zich om, dan schrikt hij zich rot. Sinds 2015 duiken op videosites filmpjes op van katten die de gekste luchtsprongen maken om aan die vrucht te ontsnappen.

Grappig, vinden mensen. Maar katten denken daar anders over. Waarom zijn ze zo bang voor een onschuldige vrucht? Een mogelijke verklaring is dat komkommers iets weg hebben van slangen. Maar volgens diergedragsdeskundige Pamela Perry van Cornell University zijn katten van nature helemaal niet bang voor slangen. Als het even kan, jagen ze er zelfs op. Volgens haar schrikken katten gewoon van het nieuwe object dat plotseling achter hen ligt. Een winterpeen of tomaat zou hetzelfde effect geven.

De komkommerrechtmaker is 175 jaar oud

De Engelse uitvinder George Stephenson (1781-1848) ontwikkelde de eerste locomotief voor personenvervoer. Maar hij teelde ook komkommers. Hij vond het maar niks dat sommige exemplaren per ongeluk een beetje krom groeiden.

Daarom bedacht hij in 1845 de komkommerrechtmaker, een glazen buis die om de nog jonge vrucht geplaatst kon worden. Dat komkommerkorset dwong de vrucht recht naar beneden te groeien. Zo pasten ze altijd in de komkommerplakjessnijder die Stephenson óók had uitgevonden.

Komkommer is niet rijp

Hoe groter een komkommer, hoe minder lekker hij wordt. Een komkommer in de supermarkt weegt rond de 400 gram. Als de kweker ze niet plukt, worden ze steeds groter en wateriger en dus nog minder smaakvol. Ze groeien door tot 1 kilo. Ze worden dan ook geel.

“Eigenlijk zijn de komkommers die wij eten niet rijp”, zegt gewasonderzoeker Jan Janse van Wageningen University. “Groen is de onrijpe kleur van de vrucht.” Als hij geel wordt, smaakt hij een beetje zurig. Niet echt lekker.

Kromkommers zijn ook verkoopbaar

“Kromme komkommers zijn belemmerd in hun groei”, zegt Janse. “Ze komen tijdens de groei ergens tegenaan, zoals tegen een blad of stengel.” Die kromme producten gaan meestal naar de verwerkende industrie.

Maar stilaan liggen ze ook steeds vaker in de supermarkt. Ze verkopen beter als de winkelier zijn kromme waar goed aanprijst. Een onderzoek van Wageningen University uit 2018 liet zien dat een aanprijzing als ‘Direct van het veld. Komkommers met natuurlijke vormen’ helpt. Met zo’n tekst schatten consumenten de kwaliteit van de vrucht hoger in dan zonder de aanprijzing. Meer mensen zijn dan geneigd de kromkommers te kopen.

Nederlandse komkommers zijn ‘boervrij’

In de Verenigde Staten kun je ‘burpless’ komkommers kopen. Ze schijnen daar nogal last te hebben van boeren en oprispingen na het eten van de vruchtgroente. In Nederland hebben we daar een stuk minder problemen mee. Dat komt doordat we hier al jaren alleen maar ‘boervrije’ komkommers eten, meldt Wouter Verkerke, glastuinbouw- en smaakonderzoeker van Wageningen University.

Het geboer komt door de bittere stof cucurbitacine die de wilde komkommer produceert om planteneters af te schrikken. De stof komt ook in de vruchten terecht. Uit Nederlandse komkommers is de cucurbitacine wegveredeld. Heb je toch last van oprispingen na het eten van komkommer? Het helpt dan om komkommer zonder schil te eten, want die bevat het meest van de bittere stof.

Bron: https://www.nu.nl/wetenschap/6058766/komkommerkunde-dit-wist-je-nog-niet-over-de-lange-groene-vrucht.html